Franchise là một bước đi mới trong mô hình kinh doanh của các doanh nghiệp Việt Nam trong những năm gần đây. Phải nói rằng Franchise mở ra nhiều cơ hội, nhiều doanh nghiệp đã Franchise thành công. Thế nhưng, không ít thương vụ Franchise chết yểu. Hôm nay, Adsplus sẽ giúp bạn hiểu Franchise là gì, những chuyển động bất ngờ và bí quyết tạo nên thành công của nhượng quyền thương mại.

Franchise là gì và góc nhìn đa chiều xoay quanh Franchise

Franchise là gì?

Franchise mang nghĩa là Nhượng quyền thương mại diễn ra giữa Bên nhượng quyền và Bên nhận quyền. Franchise cho phép bên nhận quyền sử dụng kiến thức, công nghệ, công thức sản xuất của Bên nhượng quyền để sản xuất ra sản phẩm/dịch vụ hoặc buôn bán sản phẩm/dịch vụ tại một khu vực cụ thể. Franchise cho phép Bên nhận quyền sử dụng thương hiệu của Bên nhượng quyền ở các sản phẩm/hàng hóa được thỏa thuận. Franchise có thể diễn ra ở bất cứ nước nào và phí nhượng quyền thương mại do 2 bên thỏa thuận với nhau.

Hiện nay có 4 mô hình Nhượng quyền thương mại phổ biến, đó là:

– Nhượng quyền tham gia quản lý

– Nhượng quyền kinh doanh toàn diện

– Nhượng quyền kinh doanh không toàn diện

– Nhượng quyền kinh doanh có tham gia vốn đầu tư

Những chuyển động bất ngờ của Franchise

• Franchise đóng góp con số khủng vào GDP

Có thể nói Mỹ là nơi Franchise diễn ra sớm nhất và sôi động nhất. Ở quốc gia này, Franchise đóng góp 5-10% vào GDP Mỹ. Ở các quốc gia Châu Á, thì Hàn Quốc chính là quốc gian Franchise mạnh nhất, mức đóng góp đạt 7,8% GDP. Ở Malaysia cũng không kém với 6,3%, ở Philipine đóng góp 5% GDP, Singapore đóp góp 3% GDP. Riêng Malaysia đặt chỉ tiêu năm 2020 sẽ thúc đẩy mức đóng góp của Franchise vào GDP quốc gia là 9,4%.

Nếu nhìn vào những đóng góp trên đây, không ai có thể phủ nhận tầm quan trọng của ngành nhượng quyền đối với nền kinh tế. Tuy nhiên, chúng ta hầu như ít nghe nhắc đến ngành này trong các báo cáo về chiến lược phát triển kinh tế quốc gia, đặc biệt là hầu như hoàn toàn không được nhắc đến tại Việt Nam. Lý do rất đơn giản: vì nhượng quyền không phải là một ngành công nghiệp cụ thể, mà là một hình thức được sử dụng để phát triển kinh doanh.

Vì là hình thức phát triển kinh doanh, nhượng quyền không được cân đo đong đếm cụ thể về giá trị nếu quốc gia không chủ ý thu thập số liệu. Ngược lại, vì là hình thức phát triển kinh doanh, nhượng quyền có thể được áp dụng trong bất kỳ ngành nghề nào như một trong những chiến lược phát triển thị trường, tại thị trường nội địa và đặc biệt là thị trường quốc tế. Sự trải dài đó chính là lý do vì sao ngành nhượng quyền đóng vai trò quan trọng và mang lại những đóng góp to lớn như thế đối với kinh tế quốc gia.

• Franchise đang là chiến lược phát triển doanh nghiệp vừa và nhỏ

Các doanh nghiệp vừa và nhỏ muốn cạnh tranh với các doanh nghiệp lớn cùng ngành trên trị trường thường đi Franchise. Bởi các doanh nghiệp này thường không đủ nguồn lực tài chính, công nghệ, nhân lực và khả năng phát triển ra quốc tế. Doanh nghiệp nhỏ sử dụng chiến lược Franchise vừa mượn được thương hiệu của Bên nhượng quyền, vừa dễ dàng tiếp cận với khách hàng mục tiêu. Trường hợp điển hình là công ty TNHH May Thuê Giày An Phước nhận nhượng quyền từ Pierre Cardin.

Franchise là gì và góc nhìn đa chiều xoay quanh Franchise

Người tiêu dùng bắt đầu biết đến thương hiệu An Phước khi họ đưa thương hiệu thời trang nổi tiếng của Pháp vào Việt Nam. An Phước từ xưởng gia công nhỏ đến thương hiệu thời trang cao cấp “ruột Việt, hiệu ngoại. Nhờ thương vụ Franchise này mà, An Phước đã nâng tầm thương hiệu, cạnh tranh trực diện với Việt Tiến.

• Franchise góp phần vào nền kinh tế chia sẻ và sáng tạo

Trước đây, Franchise thường bị gắn với ngành ẩm thực, ăn uống, thế nhưng Franchise thực sự dành cho tất cả mọi ngành nghề. Những năm gần đây, Franchise lên ngôi với các ngành kinh tế sáng tạo như các nền tảng công nghệ, các app,… Các mô hình Franchise lên ngôi như giáo dục, y tế, sắc đẹp, dịch vụ giải trí, phát triển kỹ năng bản thân. Ngày càng có nhiều công ty nước ngoài nhượng quyền tại Việt Nam với nhiều ngành nghề.

Vậy để nhượng quyền thương mại thành công, các doanh nghiệp cần lưu ý những gì?

Franchise là gì và góc nhìn đa chiều xoay quanh Franchise

1. Ý tưởng Franchise mang tính lâu dài và độc đáo

Tại sao ý tưởng nhượng quyền thương mại lại phải mang tính lâu dài? Bởi đặc tính kinh doanh là doanh nghiệp phải xác định rằng mình sẽ sống với franchise cả đời. Nếu ý tưởng franchise mang tính nhất thời, xu hướng thì khi hết mốt, doanh nghiệp thảm bại. Cho nên yếu tố lâu dài là bắt buộc để Franchise thành công. Franchise với ý tưởng sáng tạo để tránh đối thủ trong ngành bắt chước. Một khi doanh nghiệp khác bắt chước được ý tưởng của bạn thì doanh nghiệp đi Franchise xôi hỏng bỏng không rồi. Phải xác định mục tiêu kinh doanh là phát triển bền vững, độc quyền.
Đó là lý do BBQ Chicken luôn luôn nằm top trong ngành hơn chục năm nay. BBQ Chicken thành lập Trường Đại học Gà ở Seoul Hàn Quốc để nghiên cứu và sáng tạo ra các công thức chế biến độc đáo, cùng các loại bột sốt mang vị đặc trưng độc quyền. Thực đơn mỗi ngày luôn cập nhật những món mới, độc đáo và thơm ngon. Đây chính là hướng đi chiến lược của BBQ Chicken.

2. Tăng quyền kiểm soát

Schlosser từng nói răng: “Mối quan hệ giữa người đi thuê và người cho thuê quyền thương mại luôn tồn tại những căng thẳng bên trong”.

Dễ biết rằng, tâm lý của Bên nhận quyền hay còn gọi là người đi thuê quyền thương mại là muốn được cung cấp thương hiệu, chia sẻ kế hoạch kinh doanh chuyên môn, chuyển giao công nghệ,… để phát triển thêm nữa hoạt động kinh doanh của mình. Bên nhượng quyền vì thế cảm thấy mất đi một phần quyền kiểm soát trên thương hiệu của chính mình. Đây chính là điểm mốt chốt dễ nảy ra mâu thuẫn giữa 2 bên. Khi cả 2 bên không có chung quan điểm, hợp đồng nhượng quyền biến thành hợp đồng đòi quyền của cả 2 bên. Và kết quả thường là Bên nhận quyền chiến thắng.

3. Lựa chọn người đại diện

Nguyên tắc chọn người đại diện nhượng quyền thương mại của Ray Kroc – chủ chuỗi cửa hàng McDonald là những người muốn điều hành nhà hàng riêng của họ, thay vì là những doanh nhân giàu có, những người chỉ coi đây là một trong những khoản đầu tư khác. Ông yêu cầu người đại diện của mình phải trung thành và cống hiến tối đa, ông đảm bảo rằng họ sẽ trở nên giàu có.

4. Dịch vụ hỗ trợ hiệu quả

Dịch vụ hỗ trợ hiệu quả  phải là  các hoạt động hỗ trợ kinh doanh, xây dựng thương hiệu, hoạt động Marketing để duy trì sự ghi nhớ của khách hàng về doanh nghiệp nhận Franchise. Một khi dịch vụ hỗ trợ hiệu quả, khách hàng hài lòng về chất lượng sản phẩm/dịch vụ thì franchise sẽ càng thành công